Wat houdt het uitstalverbod in?
Het uitstalverbod houdt in dat tabaksproducten niet meer zichtbaar mogen zijn binnen het verkooppunt maar ook vanuit de buitenkant van het verkooppunt. Uitzondering: op direct en specifiek verzoek van een klant (meerderjarig) mag een tabaksproduct worden getoond. De winkelier moet ervoor zorgen dat alleen de door de klant gevraagde producten worden getoond en dat alle niet gekochte producten terug worden opgeborgen in de opslagruimte voordat de verkoop wordt afgerond.
In de praktijk:
- Kleinhandelaars kunnen tabaksproducten opbergen in kasten, in lades, in gesloten houders onder de toonbank, achter gordijnen of schuifdeuren, achter ondoorzichtig glas, enz. De producten mogen dus ook niet meer in etalages worden uitgestald.
- De opslagruimte moet neutraal en sober zijn (geen afbeeldingen, geen licht- of geluidseffecten, geen spiegels, geen merknamen, enz.)
- Tabaksproducten moeten op een neutrale manier gerangschikt zijn in de opslagruimte zodanig dat geen enkel product opvalt bij het openen van de opslagruimte.
- De opslagruimte kan gelabeld worden om het makkelijker te maken voor het personeel om het juiste tabaksproduct te vinden en te pakken. U kunt zwarte of witte nummers gebruiken aan de buitenkant van de opslagruimte om de locatie van de tabaksproducten binnenin aan te geven.
- De opslagruimte mag niet opvallen of afsteken tegen de rest van het verkooppunt (bijvoorbeeld via verlichting, afbeeldingen, enz.).
- De opslagruimte mag alleen geopend worden door personeelsleden van de handelszaak.
- De opslagruimte moet onmiddellijk na gebruik worden gesloten (nadat de gevraagde producten zijn ingenomen).
- Wanneer de opslagruimte zichtbaar is voor klanten, moet deze buiten openingsuren worden onderhouden en bijgevuld.
- Wanneer de opslagruimte zichtbaar is voor klanten, mag deze niks anders dan tabaksproducten bevatten.
Valt de ‘indirecte’ uitstalling of vertoning van tabaksproducten (bv. Op foto’s/affiches in de winkel) ook onder dit uitstalverbod?
Nee, dit verbod viseert enkel de werkelijke uitstalling van al de hierboven-genoemde tabaks- en soortgelijke producten. Andere weergaven van die producten (bv. via foto’s/affiches) zijn daarentegen reeds verboden onder het reclameverbod van artikel 7 §2bis van de wet van 24/01/1977.
Is het uitstalverbod ook van toepassing op gespecialiseerde winkels (vapeshops)?
Ja, het uitstalverbod geldt voor alle verkooppunten, met inbegrip dus van de gespecialiseerde winkels voor tabaks- of soortgelijke producten. Ter herinnering, de opslagruimte mag enkel worden geopend door het personeel.
Mogen de verkooppunten op hun gevel aanduiden dat ze tabak verkopen?
Nee, dit is een verboden reclametechniek (artikel 7, §2bis van de wet van 24/01/1977)
Wanneer een meubel wordt geopend in het kader van een koop, hoe lang mogen de producten zichtbaar zijn en hoeveel producten mogen zichtbaar zijn?
De opslagruimte mag niet langer geopend zijn dan de tijd die nodig is om de gevraagde producten eruit te nemen.
Hoe kunnen klanten weten welke merken en types te koop zijn in de verkooppunten?
De aanwezigheid van een (of meerdere) neutrale prijslijst(en) (zonder afbeeldingen en kleur en met overal gebruik van hetzelfde lettertype en dezelfde lettergrootte) met:
- de merknaam,
- submerknaam,
- het type product,
- de hoeveelheid en de prijs is toegelaten.
De neutrale prijslijst(en) wordt/worden getoond aan de consument wanneer deze een tabaksproduct wenst aan te kopen. Deze mag niet worden uitgehangen in het verkooppunt. Andere vermeldingen zijn verboden op grond van het reclameverbod. Dit mag een papieren of een digitale lijst zijn.
Mogen de smaken van e-liquids worden vermeld op de neutrale prijslijst?
Nee, de smaak van e-liquids mag niet worden vermeld op de neutrale prijslijst. Uitzondering voor de gevallen waar de smaak deel uitmaakt van de submerknaam van het product zoals dit binnen EUCEG geregistreerd werd.
Geldt het uitstalverbod ook online?
Het tonen van afbeeldingen van tabaksproducten op websites wordt reeds als verboden tabaksreclame beschouwd (artikel 7, § 2bis Wet 24/01/1977). Enkel het tonen van neutrale afbeeldingen (bvb. pictogrammen) met een neutrale prijslijst is toegelaten.
Wat zijn de sancties bij overtredingen?
De inbreuken op het uitstalverbod van tabaksproducten zijn strafbaar volgens de strafbepalingen van artikel 15, § 3 van de wet van 24 januari 1977. Dit betekent dat een handelaar een gevangenisstraf riskeert van 1 maand tot 1 jaar en een geldboete van 2000 euro tot 800.000 euro.
Wie mag vragen om één of meerdere tabaksproducten te zien?
Iedereen boven de 18 jaar. Let er ook op dat er een leeftijdsbewijs moet worden gevraagd aan iedereen die er jonger van 25 jaar uitziet.
Mag ik mijn klanten meenemen in de humidor om een sigaar te kiezen?
Nee, tenzij geen enkel product of verpakking zichtbaar is in de humidor.
Mogen alle producten zichtbaar worden op het moment dat een klant een tabaksproduct vraagt en het meubel wordt geopend?
Wanneer er gewerkt wordt met bv. een kast of gordijnen, dan is het onvermijdelijk dat ook andere tabaksproducten zichtbaar zullen zijn bij het openen ervan. Uiteraard is het niet de bedoeling dat alle producten plots zichtbaar worden.
Geldt de displayban ook voor B2B en groothandels, cash and carry?
Zie een eerder antwoord. Wanneer een zaak tegelijk groothandel als detailhandel is, dan is het verbod van toepassing. Anders gezegd, van zodra het verkooppunt toegankelijk is voor particuliere klanten/voor het publiek, dan geldt het verbod.
Mag ik kiezen hoe groot mijn prijslijsten zijn en het lettertype erop? Mag ik een tablet gebruiken als prijslijst?
Ja, op voorwaarde dat de lijst neutraal is (geen afbeeldingen, zelfde lettertype en -grootte voor alle producten, geen kleur, etc.) en enkel het merk, submerk, het type product, de hoeveelheid en de prijs bevat.
Wie moet deze aanpassingen aan het interieur bekostigen? Mag ik kasten aannemen van een tabaksfabrikant?
Meubilair mag niet voorzien worden door de fabrikant omdat dit wordt beschouwd als een vorm van sponsoring en dat is verboden volgens artikel 7, § 2bis van de wet van 24/01/1977.
Is er een beperking in hoeveel ruimte de opslagruimte mag innemen in de winkel?
Nee.
Mag ik deze tabaksproducten via een automaat in mijn winkel verkopen?
Nee, sinds 9/12/2023 is het verboden om tabaksproducten te verkopen via automatische distributieapparaten, met uitzondering van de semi-geautomatiseerde verkoop in de detailhandel op voorwaarde dat er een leeftijdscontrole plaatsvindt aan de kassa (vanaf 01/04/2025 is de uitzondering niet meer geldig voor voedingswinkels groter van 400m²). De display ban geldt ook voor deze apparaten. Enkel op de keuzeschermen, bestemd voor klanten, mogen pictogrammen zichtbaar zijn.
Hoe moet de maatregel toegepast worden bij shisha bars?
Waterpijpen en tabaksproducten mogen niet worden uitgestald in shisha bars. Ze mogen pas zichtbaar zijn als ze verkocht zijn.
Geldt de display ban ook voor asbakken en reserveonderdelen voor e-sigaretten (coil, oplader, oplaadkabel, etc.)?
Asbakken vallen niet onder de display ban. Reserveonderdelen voor e-sigaretten vallen echter wel onder de display ban.
Zijn afbeeldingen of andere items toegestaan op de opslagruimtes?
Ja, zolang de opslagruimte niet de aandacht van klanten trekt.
Wat wordt precies bedoeld met producten AAN het verkooppunt?
Dit is toegevoegd om te verduidelijken dat er ook geen producten voor het verkooppunt mogen uitgestald worden, bv. op de stoep, in de etalages van de winkels.
Wat gebeurt er met winkels bij wie het woord “tabak” in hun vennootschapsnaam voorkomt?
Vennootschapsnamen met verwijzingen naar tabak moeten niet aangepast worden. Dit houdt echter wel in dat je geen reclame kan maken met de naam van jouw onderneming.
Ten gevolge van het feit dat de rekken alleen buiten de openingsuren van de winkel mogen worden bevoorraad, hoe ga je om met een verzoek van een klant dat de beschikbaarheid van de producten in de rekken overstijgt?
De producten mogen worden opgeslagen in een ruimte die niet toegankelijk is voor de consumenten, en als er geen producten meer zijn in de rekken van de winkel, mag de verkoopmedewerker ze in de opslagruimte gaan halen.
Wat met een humidor?
- Klanten mogen de humidor betreden, maar de sigaren en de verpakkingen mogen nooit zichtbaar zijn. Hiertoe kunnen de ruiten van de humidor bijvoorbeeld getint worden.
- Indien de sigaren zichtbaar zijn in de humidor, mag de klant niet naar binnen.
- De sigaren mogen niet aan de klant getoond worden om een keuze te maken, de klant moet zijn keuze maken op basis van de neutrale lijst. Op direct en specifiek verzoek van een klant (meerderjarig) mag een sigaar wordt getoond.
Mogen sigaretten en tabak worden opgeslagen in een achterkamer of magazijn, uit het zicht van klanten, en zo ja, moeten ze dan ook worden verborgen voor het personeel of kunnen ze in het volle zicht van al het personeel worden achtergelaten?
Ja, producten mogen zich in het zicht van het personeel in de achterkamer/voorraadruimte bevinden indien deze duidelijk verboden terrein is voor de consumenten.
Wat als een klant vraagt naar het assortiment cannabisbloemen om te roken, mogen we dan fysiek de producten tonen en uitleg geven?
Nee, de producten mogen niet worden getoond. Klanten moeten de producten kiezen uit een neutrale lijst.
Er kan uitleg worden gegeven over de producten, maar er mag geen reclame worden gemaakt.
Mogen verschillende producten samen getoond worden of alles apart?
Er mogen geen producten samen of apart aan klanten worden getoond. Klanten moeten hun keuze maken via de neutrale lijst.
Wat gebeurt er als een deur, rolluik of gordijn beschadigd of kapot is en niet meer functioneert tijdens de openingsuren?
De producten moeten op een andere manier worden verborgen en het systeem moet zo snel mogelijk worden vervangen.
Wat gebeurt er als het ondoorzichtige gordijn openblijft terwijl er meerdere klanten in de winkel zijn en men weet dat ze allemaal een pakje gaan bestellen? Of wat als je geen tijd hebt om het paneel te sluiten tussen twee klanten die tabak kopen?
Je moet de tijd nemen om de opslagruimte na elke aankoop af te sluiten, want je mag hem niet open laten staan.