Vapen en jongeren, het blijft een hot topic in de media en bij uitbreiding de samenleving. Enkele weken geleden was er de studie van de Universiteit van Antwerpen die 11.000 jongeren bevroeg naar hun vapegedrag. Wat bleek: heel wat tieners gebruiken de producten hoewel die niet voor hen bestemd zijn. Professor Filip Lardon wees met beschuldigende vinger richting perswinkels als bron voor de aankopen. Onterecht, reageerde Perstablo. “Als federatie doen we er alles aan om ervoor te zorgen dat onze winkels een veilige haven zijn waar jongeren niet in aanraking kunnen komen met dergelijke producten. Zo is er ons initiatief B18. Maar daar heeft de professor jammer genoeg geen oren naar”, klinkt het in een reactie van Perstablo. 

Erik Van Olmen, uitbater en bestuurslid van Perstablo werkt al jaren aan deze dossiers. Noem het een levenswerk, een passie, maar wel eentje waar ongelofelijk veel tijd in kruipt. Wanneer dan verkondigd wordt dat perswinkels schuldig zouden zijn aan het verkopen van vapes aan minderjarigen, gaat zijn haar rechtstaan. “Perstablo heeft al meermaals contact opgenomen met meneer Lardon om hierover in dialoog te gaan. Wij zijn vragende partij om ervoor te zorgen dat we jongeren weg kunnen houden van dergelijke producten. Helaas hebben we nog nooit antwoord gekregen. Heel frustrerend.” 

Voor wie het nog niet weet: wat is B18 juist?  

Erik: “B18 is een label dat staat voor verantwoorde verkoop. Verkoop die in de eerste plaats jongeren moet beschermen tegen producten waar zij niet voor in aanmerking komen, simpelweg omdat zij hiervoor nog te jong zijn. Daarnaast moet dit label de verkoper aanzetten om op de juiste manier producten aan de man te brengen. Alleen op deze manier is het mogelijk om deze producten in een legaal circuit onder te brengen.” 

Waarom is het zo belangrijk om deze producten niet te verkopen aan minderjarigen? 

“Uit alle studies die de laatste jaren gepubliceerd zijn, blijkt dat deze producten voor jongeren onder 18 jaar een schadelijke invloed hebben op hun gezondheid. Of dit nu over weddenschappen of nicotineproducten gaat, het blijft voor deze jongeren een heel schadelijke zaak wanneer ze deze vrij op de markt kunnen verkrijgen. Van nicotinepouches en vapes is ondertussen uit dezelfde studies gebleken dat ze volwassenen kunnen aanzetten tot een opmerkelijk minder schadelijk nicotinegebruik. We durven hier zelfs spreken over rookstopmiddelen. Als je kijkt naar de cijfers in Zweden en wat nicotinepouches daar als invloed hebben gehad (Waar men slechts 5% rokers overhoudt) en je kijkt naar de vapestrategie in het Verenigd Koninkrijk, waar de aanbeveling van vapen er heeft toe geleid dat men van 20% rokers naar 12% is gezakt, kunnen we echt wel stellen dat deze producten een meerwaarde zijn. Dit is enkel het geval als ze niet in handen terecht komen van jongeren onder 18. Ik kan me best voorstellen dat wanneer je al jaren in een winkel staat en er nooit echt gefocust is op deze leeftijdscategorie, maar dat moet nu ophouden. De laatste jaren is de gezondheid van jongeren een meer en meer belangrijk issue geworden. Ook wij als sector spelen hierin een belangrijke rol. Fouten zijn ons dus niet meer gepermiteerd.  

 Toch zijn er nog altijd zondaars. Waarom is dat denk je? 

“Blijkbaar is ons vorig punt nog niet bij iedereen goed doorgedrongen. We kunnen enkel als sector serieus genomen worden als we op de juiste en correcte manier producten waar restricties op staan aan de man brengen. Dus zondaars, vanaf nu moet dit stoppen. Perstablo kan niet naar kabinetten gaan en vragen om begrip als onze sector ondertussen zondigt aan deze regels.” 

Vandaag is er veel aandacht voor tabak- en nicotineproducten binnen de regering, minder voor tabak en gokspelen. Hoe komt dat denk je? 

“Het is wel duidelijk dat de regering na advies van de hoge gezondheidsraad en andere organisaties wil dat er op de juiste manier met gokspelen en nicotineproducten omgegaan wordt. Door continu overleg hoopt Perstablo ervoor te zorgen dat wij hier het geschikte kanaal voor worden. Maar, ik val in herhaling. Dit kan alleen als we de regels op de juiste manier volgen. Want elke nieuwe regel die de regering ons oplegt, is in functie van de bescherming van een minderjarige.” 

Waarom moeten winkels die dat nog niet deden, zich toch inschrijven voor B18? 

“Als je je als winkelier je op de juiste manier wil profileren in een dorp, gemeente of stad, lijkt het me niet meer dan normaal dat je iedereen binnen deze gemeenschap laat zien dat je inzit met het opgroeien van jongeren. Het naleven van de regels van B18 is volgens ons de perfecte manier om dit tot stand te brengen.” 

Wat is de impact die B18 kan hebben op de maatschappij? 

“Als afgeschermd kanaal kan B18 ervoor zorgen dat elke volwassene zeker is dat zijn kinderen in deze winkels enkel producten kunnen kopen die voor hen bestemd zijn. Tevens kunnen we de vraag stellen aan de respectievelijke kabinetten om onze klanten te mogen informeren over deze substantieel minder schadelijke nicotineproducten. Op die manier kunnen we ons steentje bijdragen aan een gezondere maatschappij. We zijn een laagdrempelig winkelpunt en dus meer dan een geschikte plek om de roker een minder schadelijk alternatief aan te bieden. Wat nogmaals onze sociale functie extra in de verf zet.”